Weinig verrassend en zoeken naar de bekende weg? Onderzoek van de universiteit Leiden laat zien dat een verdachte met een buitenlands uiterlijk bij de Nederlandse politierechter eerder celstraf krijgt. Vervelend natuurlijk want dit wekt de indruk dat er sprake is van rechtsongelijkheid. In zekere zijn de uitkomsten echter niet verrassend. Buitenlandse onderzoeken hebben dit beeld reeds eerder aangetoond bij jury-zittingen (en soms ook weer genuanceerd) en ook rechtspraak door rechters lijkt dit euvel te kennen (bijvoorbeeld DL Wiley & Mary's LJ, 1995; Leslie A. Zebrowitz and Susan M. McDonald, 1991).
Interessanter en een grotere bron van discussie is echter hoe de verschillen verklaard kunnen worden. Misschien zijn er wel goede redenen voor het verschil? Is hier wel sprake van discriminatie? En maakt het buitenlandse uiterlijk nu het verschil of gaat het om het hebben van een afwijkend uiterlijk - bijvoorbeeld t.o.v. de behandelend rechter? En welke factoren hebben nog meer invloed (gemeld wordt dat ook de plaats van de rechtbank, het verschil man/vrouw en het niet-machtig-zijn van de Nederlandse taal er toe doet)? En worden mensen met een buitenlands voorkomen nu zwaarder gestraft of mensen met een autochtoon voorkomen juist lichter?
In de NRC nuanceert Van Koppen het onderzoek:
(PS. Altijd vervelend is dan dat de onderzoeksresultaten niet direct vrij toegankelijk lijken te zijn. Dit maakt het niet mogelijk om de resultaten kritisch te beschouwen terwijl de resultaten toch direct het functioneren van de rechtsstaat raken. Hoe zit het sowieso in het algemene zin met de normatieve wenselijkheid van het onderzoek - en de populaire weergave ervan in de media? De snellezende 'burger' ziet misschien een negatief beeld van de rechtspraak ontstaan/bevestigd dat in alle nuances niet juist is?)
Korte toelichting
• Verdachte met buitenlands uiterlijk krijgt eerder celstraf, NRC, 14-03-2012
Uitgebreid
• Rechtsongelijkheid bij de rechter, NRC (abonnee), 14-03-2012
Het onderzoek
...
Interessanter en een grotere bron van discussie is echter hoe de verschillen verklaard kunnen worden. Misschien zijn er wel goede redenen voor het verschil? Is hier wel sprake van discriminatie? En maakt het buitenlandse uiterlijk nu het verschil of gaat het om het hebben van een afwijkend uiterlijk - bijvoorbeeld t.o.v. de behandelend rechter? En welke factoren hebben nog meer invloed (gemeld wordt dat ook de plaats van de rechtbank, het verschil man/vrouw en het niet-machtig-zijn van de Nederlandse taal er toe doet)? En worden mensen met een buitenlands voorkomen nu zwaarder gestraft of mensen met een autochtoon voorkomen juist lichter?
In de NRC nuanceert Van Koppen het onderzoek:
[...] allerlei factoren spelen mee in de strafbepaling, zegt Van Koppen. Die kunnen onmogelijk allemaal zijn meegewogen.Geeft het onderzoek ons desondanks een reden om het rechterlijke beslissingsproces toch verder te automatiseren? Of om het voorstel tot invoering minimumstraffen te omarmen?
(PS. Altijd vervelend is dan dat de onderzoeksresultaten niet direct vrij toegankelijk lijken te zijn. Dit maakt het niet mogelijk om de resultaten kritisch te beschouwen terwijl de resultaten toch direct het functioneren van de rechtsstaat raken. Hoe zit het sowieso in het algemene zin met de normatieve wenselijkheid van het onderzoek - en de populaire weergave ervan in de media? De snellezende 'burger' ziet misschien een negatief beeld van de rechtspraak ontstaan/bevestigd dat in alle nuances niet juist is?)
Korte toelichting
• Verdachte met buitenlands uiterlijk krijgt eerder celstraf, NRC, 14-03-2012
Uitgebreid
• Rechtsongelijkheid bij de rechter, NRC (abonnee), 14-03-2012
Het onderzoek
...
