De mogelijke vicieuze cirkel is gebroken. De rechtbank Zutphen heeft zich uitgesproken over het verzoek van een rechter om één van de rechters te wraken die over zijn wraking moest oordelen. Het oordeel is dat een rechter die is gewraakt, niet zelf een wrakingsverzoek kan doen. Dit maakt het verzoek daarom niet-ontvankelijk.
De motivering is dat volgens de wet alleen een partij kan wraken. Partij is alleen degene die partij was in het proces waarin de gewraakte rechter moest oordelen. Volgens de rechtbank heeft de wetgever niet bedoeld ook de rechter partij te maken. De rechtbank baseert zich hierbij het systeem van de wet, naar andere wettelijke regelingen voor wraking en naar het Europese recht.
Nu is dit een zeer restrictieve uitleg van de regeling(en) omtrent wraking. De rechtbank kijkt daarom ook nog naar artikel 6, eerste volzin van het EVRM. De conclusie is dat de rechter geen partij is van wraking maar object van wraking. De vraag is of dit terecht.
De vraag waar de rechtbank namelijk ten eerste geen oog voor lijkt te hebben, is of een mogelijk wraking voor de rechter zonder enige gevolgen is voor de (mogelijk te wraken) rechter. Dit verschilt per rechtbank maar in het algemeen krijgt een gewraakte rechter wel een bepaalde negatieve kleuring. Immers, de rechter heeft een vermeende belangverstrengeling niet op de juiste manier gewaardeerd en kan hiervoor worden aangesproken. Dit is op zich ook een goed systeem: van een rechter wordt immers verwacht dat bij een vermeende belangenverstrengeling hij of zij zich (pro-actief) terugtrekt. Indien dit pas voor de wrakingskamer naar voren komt, is dit te laat. Dit maakt de rechter minder object dan door de rechtbank Zutpen gesteld.
Ten tweede moeten we ons afvragen of ons rechtstelsel in het algemeen gediend is met de uitspraak. Ook al zou de te wraken rechter enkel object zijn in de wrakingsprocedure dan nog blijft het principe voorop staan dat in een echte rechtsstaat iedere rechterlijke uitspraak zonder schijn van belangenverstrengeling moet zijn. Een minimale blik kan hierbij onrechtvaardigheid oproepen? Een interessante parallel is die met het slachtoffer binnen het strafrecht. Deze heeft niet de bevoegdheid om een rechter te wraken maar of dit altijd even wenselijk is, raakt een langlopende discussie. Zie hiertoe ook het mooie artikel in de Trouw.
De rechtbank Zutpen heeft gelijk als het stelt dat onze (vastgelegde) wetten nog niet zo ver zijn. Maar geven onze rechtsbeginselen niet genoeg opening voor een modernere blik?
- Wraking door een rechter is niet mogelijk, Rechtspraak.nl, 01-12-2009
- LJN: BK4858, De uitspraak, 01-12-2009
- Alleen Volkert mag rechter weigeren ; Wrakingsrecht, Trouw, 13-08-2002
De motivering is dat volgens de wet alleen een partij kan wraken. Partij is alleen degene die partij was in het proces waarin de gewraakte rechter moest oordelen. Volgens de rechtbank heeft de wetgever niet bedoeld ook de rechter partij te maken. De rechtbank baseert zich hierbij het systeem van de wet, naar andere wettelijke regelingen voor wraking en naar het Europese recht.
Nu is dit een zeer restrictieve uitleg van de regeling(en) omtrent wraking. De rechtbank kijkt daarom ook nog naar artikel 6, eerste volzin van het EVRM. De conclusie is dat de rechter geen partij is van wraking maar object van wraking. De vraag is of dit terecht.
De vraag waar de rechtbank namelijk ten eerste geen oog voor lijkt te hebben, is of een mogelijk wraking voor de rechter zonder enige gevolgen is voor de (mogelijk te wraken) rechter. Dit verschilt per rechtbank maar in het algemeen krijgt een gewraakte rechter wel een bepaalde negatieve kleuring. Immers, de rechter heeft een vermeende belangverstrengeling niet op de juiste manier gewaardeerd en kan hiervoor worden aangesproken. Dit is op zich ook een goed systeem: van een rechter wordt immers verwacht dat bij een vermeende belangenverstrengeling hij of zij zich (pro-actief) terugtrekt. Indien dit pas voor de wrakingskamer naar voren komt, is dit te laat. Dit maakt de rechter minder object dan door de rechtbank Zutpen gesteld.
Ten tweede moeten we ons afvragen of ons rechtstelsel in het algemeen gediend is met de uitspraak. Ook al zou de te wraken rechter enkel object zijn in de wrakingsprocedure dan nog blijft het principe voorop staan dat in een echte rechtsstaat iedere rechterlijke uitspraak zonder schijn van belangenverstrengeling moet zijn. Een minimale blik kan hierbij onrechtvaardigheid oproepen? Een interessante parallel is die met het slachtoffer binnen het strafrecht. Deze heeft niet de bevoegdheid om een rechter te wraken maar of dit altijd even wenselijk is, raakt een langlopende discussie. Zie hiertoe ook het mooie artikel in de Trouw.
De rechtbank Zutpen heeft gelijk als het stelt dat onze (vastgelegde) wetten nog niet zo ver zijn. Maar geven onze rechtsbeginselen niet genoeg opening voor een modernere blik?
- Wraking door een rechter is niet mogelijk, Rechtspraak.nl, 01-12-2009
- LJN: BK4858, De uitspraak, 01-12-2009
- Alleen Volkert mag rechter weigeren ; Wrakingsrecht, Trouw, 13-08-2002
