Welkom!

Op deze educatieve website vind je informatie over het hebben van een (positief) kritische houding in de beroepspraktijk: het vermogen om (professionele) kennis en informatie zelfstandig te bevragen en te onderzoeken op houdbaarheid.

In de beroepspraktijk gaat het niet enkel trouwens om de kennis die anderen je aanreiken (collega's, je manager, een bestuurder, klanten, een cliënt, et cetera) maar ook je eigen professionele kennis: de waarschijnlijkheid van de feiten waar je van uitgaat, je professionele vooronderstellingen, de volledigheid van je argumentatie, je oordeelsvorming, je beslissingen, et cetera.

Ten onrechte denken veel mensen dat het bevragen van kennis niet zo lastig is terwijl dit wel zo is. Op deze website vind je meer informatie hierover.

Om te kunnen functioneren in de huidige beroepspraktijk is het hebben van een gezonde kritische houding erg belangrijk. Je kunt het zien als een onderdeel van het hebben van onderzoekend vermogen. En het hebben van onderzoekend vermogen is bij de uitoefening van veel beroepen belangrijk.

Want er is immers geen beroep denkbaar waar je niet hebt te maken met kennis en informatie. Denk aan de informatie die via internet aangereikt wordt maar ook aan de informatie die klanten, collega´s of leidinggevenden uiten. Een kritisch professional weet dat je deze informatie niet altijd kunt aanvaarden. Dit wordt zelfs ook van een professional verwacht.

Het is echter menselijk om te geloven dat een feit wel waar zal zijn of dat een oordeel juist is terwijl je juist een vraagteken zou moeten plaatsen; moet blijven nadenken en vragen moet blijven stellen. Niet aanvaarden is trouwens niet hetzelfde als tegen zijn. Een kritische houding is geen houding van (negatieve) kritiek. Sterker, het is de kunst om je oordeel uit te stellen. Enkel dan kun je goede vragen bij kennis en informatie stellen. Onbevooroordeeld, open, nieuwsgierig. 

Als je een positief-kritische houding hebt dan heb je als karaktereigenschap dat je de kennis en informatie die op je afkomt altijd even bevraagt voordat je deze omarmt. 

Een kritische houding?

Een professional met een kritische houding is een beroepsbeoefenaar die de kunst van het stellen van vragen bij kennis en informatie helemaal heeft eigengemaakt. Een kritische beroepsbeoefenaar weet hierbij met name hoe je redeneringen en de daarin gebruikte informatie kunt analyseren en evalueren op houdbaarheid. Met als doel om zo goed mogelijke besluiten te nemen.

Voorbeeld

Een kritische houding is een houding die voor veel professionals belangrijk is. Neem het strafrecht waar iedereen - als beroepsbeoefenaar, als verdachte (al dan niet terecht) of als slachtoffer - mee te maken kan krijgen. Stel dat uit DNA-onderzoek blijkt dat er een kans is van 1 op 44 dat een verdachte iets gedaan heeft. Een dergelijk gegeven roept allerlei vragen op. Wat zegt je dit namelijk? Moet de rechter concluderen dat de verdachte het dus gedaan heeft? Sluit dit toeval uit? Kan een dergelijk getal eigenlijk wel berekend worden? Hoe wordt het berekend? En hoe betrouwbaar is eigenlijk DNA? Kunnen mensen ook een dubbel DNA-profiel hebben? (antwoord: ja) Wat kan wel of niet met DNA worden bewezen? Allerlei interessante vragen die de betrokkenen kunnen stellen bij het aanhoren van zo'n bewering.

Op Kritischehouding.nl

Op deze site vind je zowel theoretische artikelen, artikelen over hoe je zelf constructief-kritisch kunt worden, als stukken over de kritische houding in de praktijk.

Als afsluiting van deze korte introductie een toegankelijke uitleg door Bas Haring (gericht op het ontwikkelen van een kritische houding bij kinderen). Maar als gezegd, het blijven stellen van vragen is niet enkel goed voor kinderen maar het is een krachtige competentie die voor alle professionals van belang is. Sterker, juist professionals vergeten vaak dat hun kennis of oordeelsvorming ook kwetsbaar is.

Veel leesplezier! Maar let op: wees natuurlijk wel kritisch bij het lezen van de tekst. M.a.w. blijf vragen stellen bij wat je leest of hoort. Wordt bijvoorbeeld gesproken over een groot aantal? Wat wordt dan bedoeld? Hoeveel dan? En klopt het ook wel? Is er ook bewijs voor?"